0

مقدمه: یکی از ابزارهای سنجش کیفیت آموزشی اساتید، ارزشیابی آنها توسط دانشجویان می باشد. هدف اصلی ارزشیابی، آگاهی اساتید از نقاط قوت و ضعف خود به منظور انجام اصلاحات لازم می باشد. هدف از نجام این مطالعه، آگاهی از نظرات اساتید پیرامون ارزشیابی و تاثیر آن در فعالیت های آموزشی بود تا از نتایج حاصل، در بهبود روند ارزشیابی استفاده شود. روش کار: در این مطالعه توصیفی - مقطعی، در نیمسال دوم تحصیلی 87-1386، با استفاده از روش نمونه گیری آسان، نظرات 71 عضو هیات علمی، در خصوص ارزشیابی اساتید توسط دانشجویان، از طریق پرسشنامه ای که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفته بود، مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از نرم افزار  SPSS 16و آزمون های آماری توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج: حدود %28.2 از اساتید معتقد بودند دانشجویان به سوالات ارزشیابی پاسخ صحیح می دهند. به اعتقاد %66.2 از اساتید دانشجویان به اندازه لازم توجیه نشده اند. حدود %24 از اساتید میزان تاثیر نتایج ارزشیابی را در بهبود تدریس خود زیاد و %46.5 متوسط می دانستند. به نظر فقط %8.5 از اساتید، دانشجویان سوالات را با احساس مسوولیت کامل پاسخ می دهند و %47.9 پاسخ آنها با مسوولیت متوسط است. تسلط استاد بر موضوع، توانایی بیان و انتقال مفاهیم، به ترتیب بیشترین اهمیت را داشتند. نتیجه گیری: نظر اکثریت اساتید حاکی از ضعیف بودن وضعیت ارزشیابی بود. در عین حال، ارزشیابی را امری ضروری می دانند و معتقدند بایستی توسط افراد خبره مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد.

مقدمه: سبک تدریس اساتید در ارتقای میزان یادگیری موثر است. دستیابی به چنین هدف مهمی مستلزم این است که مدرسان در سبک های تدریس خود از شیوه های متفاوت استفاده کنند. این مطالعه با هدف تعیین سبک های تدریس اساتید مقطع علوم پایه دانشکده پزشکی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شده است.روش ها: در یک مطالعه توصیفی در سال 1387، تعداد 74 استاد علوم پایه دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به صورت سرشماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه استاندارد سبک تدریس پراشنیگ (TSA) شامل 61 گویه بود. تجزیه و تحلیل داده ها به صورت میانگین، انحراف معیار در نرم افزار SPSS انجام شد.نتایج: در حیطه روش های تدریس (93.2) درصد، در حیطه راهبردهای مدیریت (97.3) درصد، در حیطه محیط کلاس (71.6) درصد، و در حیطه فنون برنامه ریزی (98.6) درصد اساتید از سبک انعطاف پذیر استفاده کرده اند.نتیجه گیری: توصیه می شود سبک های تدریس اساتید بر مبنای سبک های ترجیحی دانشجویان انتخاب شود و کارگاه های آموزشی در زمینه آشنایی اساتید با سبک های تدریس برگزار گردد.

مقدمه: مطالعات مربوط به بررسی عوامل موثر بر ارزشیابی اساتید از رشد خوبی در دپارتمان های علمی برخوردار بوده است. علی رغم انجام تحقیقات در این زمینه، اکثر نتایج مطالعات به علت ناهمگنی داده ها مخدوش می باشد. هدف این مطالعه بررسی و تحلیل نمرات ارزشیابی اساتید دانشگاه علوم پزشکی اراک بر اساس برخی از عوامل موثر بر آن انجام گرفته است.روش کار: این مطالعه یک بررسی تحلیلی - مقطعی می باشد که بر روی کلیه اعضا هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اراک از طریق سرشماری از سال 1380 الی 1385 انجام گرفته است. نمرات ارزشیابی اساتید از دیدگاه دانشجویان و عوامل مورد بررسی از بایگانی مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی مورد استفاده و تحلیل قرار گرفته است. نتایج: میانگین نمرات ارزشیابی اساتید در 6 سال مورد بررسی از مقدار 15.03 الی 16.45 متغیر بوده است. میانگین نمرات ارزشیابی در این 6 سال از لحاظ آماری، اختلاف معنی دار داشته است. همبستگی ضعیف معکوسی بین تعداد دانشجویان کلاس و میانگین نمره ارزشیابی اساتید مشاهده گردید.نتیجه گیری: نتایج ارزشیابی اساتید توسط دانشجویان در این مطالعه، در 6 سال مورد بررسی متغیر بود. لازم است متغیرهای مهمی مانند کلاس درس، عوامل تاثیر گذار بر دوره درس، اساتید، زمان ارایه درس مورد بررسی قرار گیرند و مطالعات تکمیلی با در نظر گرفتن این عوامل به عنوان منابع ناهمگنی صورت پذیرد.

زمینه و هدف: ارزشیابی آموزشی به منظور تعیین میزان موفقیت اعضای هیات علمی در مسیر نیل به اهداف آموزشی انجام می شود. مهمترین دلیل انجام ارزشیابی دانشجویان از اساتید و تأکید بر بهبود آن، ایجاد زمینه ای مناسب برای اعضای هیات علمی در راستای بهتر کردن نحوه آموزش می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین دیدگاه اساتید و دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند نسبت به ارزشیابی اساتید توسط دانشجو انجام شد.روش تحقیق: در این مطالعه که صورت توصیفی- مقطعی و در نیم سال دوم سال تحصیلی 83-1382 انجام شد، اعضای هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند و دانشجویان مورد مطالعه قرار گرفتند. نظرات آنان با استفاده از دو پرسشنامه مجزا جمع آوری شد. روایی و محتوای پرسشنامه ها پس از نظرخواهی از متخصصین و انجام مطالعه مقدماتی، تایید شد و پایایی آنها به روش همسانی درونی و محاسبه آلفای کرونباخ ارزیابی گردید. ضریب آلفای کرونباخ به میزان 80% تعیین شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمون Chi-Square در سطح معنی داری a=0.05 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: از مجموع 60 نفر اساتید (30 نفر علوم پایه، 30 نفر بالینی) 95% از ارزشیابی خود توسط دانشجو اطلاع داشتند و %81.7 مسوول ارزشیابی دانشگاه را مرکز مطالعات و توسعه دانشگاه، می دانستند. %91.7 بازخورد نتایج ارزشیابی خود را دریافت کرده بودند و نظر %45 آنان نسبت به مفید بودن اعلام نمره ارزشیابی در بهبود تدریس "کاملا موافق" بود؛ 40% از آنان اعتقاد داشتند که تکمیل فرم ها توسط دانشجو بدون احساس مسوولیت و حوصله است و 30% تکمیل آن را بدون صداقت می دانستند. از مجموع 280 نفر دانشجو، 40% اعتقاد داشتند که فرم های ارزشیابی نمی تواند تا حد زیادی ارزیابی کننده کیفیت تدریس استاد باشد. %78.2 از دانشجویان فرم ها را با حوصله کافی تکمیل می نمودند و %82.8 معتقد بودند که به نتایج ارزشیابی خیلی کم بها داده می شود.نتیجه گیری: با توجه به این که ارزشیابی شیوه تدریس اساتید، فرایندی است با هدف بهبود تدریس و ارتقای آموزش توسط اعضای هیات علمی و از طرفی بازخورد نتایج ارزشیابی به اساتید می تواند منعکس کننده نقاط قوت و ضعف آنان در تدریس باشد و با عنایت به این که دانشجویان بیش از سایر دست اندرکاران آموزش در جریان روند آموزش قرار می گیرند و می توانند نسبت به کم و کیف آن نظر دهند، بنابراین ارزشیابی زمانی مفید خواهد بود که به عنوان بخشی از یک برنامه جامع ارزشیابی استاد قرار گیرد و داده های حاصل از آن از روایی و پایایی لازم برخوردار باشد.

اولین سطح مدیریت آموزشی، مدیریت کلاس بوده که اساس سطوح بالاتر است. مدیریت کلاس درس به معنای ایجاد شرایط لازم برای تحقق یادگیری است به عبارت دیگر، کنترل دانشجویان در کلاس جهت کمک به نظم وانضباط و ایجاد محیط مناسب جهت آسان نمودن یادگیری و تغییر رفتار همان مدیریت کلاس درس است(1). مدیریت کلاس درس نیز می تواند تا حد زیادی تحت تاثیر اندازه کلاس درس باشد(2). کلاس بزرگ به موسسه، رشته، خود کلاس و حجم کار بالاتر از حد معمول به دلیل تعداد بالای دانشجویان بستگی دارد(3). اپری (Epri) استدلال کرد که هیچ تعریف دقیقی از کلاس درس بزرگ وجود ندارد (4). مولریان-کاین (Mulryan-Kyne) پیشنهاد می کند که تنوع ویژگی های دانشجویان (به عنوان مثال، توانایی، سن، سابقه و تجربه) و همچنین ویژگی های معلم (به عنوان مثال، تجربه، مهارت ها، شایستگی ها) باید در نام گذاری کلاس بزرگ مورد توجه قرار گیرد(3). در سطح جهانی، کلاس درس بزرگ همچنان یک مشکل برای اثربخشی تدریس و یادگیری در مدارس عالی محسوب می شود(5) و مدیریت این کلاس ها با چالش های از قبیل حضور، درجه بندی، ارزیابی مکرر و دقیق مواجهه خواهد شد. در این کلاس ها اغلب اساتید از روش سخنرانی استفاده می کنند که باعث می شود دانشجویان احساس گمنامی و انزوا کنند که این خود سبب کاهش انگیزه، مشارکت ضعیف، حضور کمتر، رفتارهای حواس پرتی بیش تر (صحبت کردن دانشجویان، ارسال پیامک، گشت و گذار آنلاین) و همچنین سطوح پایین رضایت در ارزیابی ترم می گردد. این ها در واقع چالش هایی هستند که معلمان برای غلبه بر کلاس و همچنان تحت کنترل نگه داشتن کلاس با آن روبرو می شوند(6). یافته مطالعه ای که در نامبیا انجام شده است حاکی از ناراضی بودن شرکت کنندگان از اندازه کلاس به عنوان محیط نامساعد برای آموزش و یادگیری است(7). با این حال، تدریس در کلاس های بزرگ فرصت هایی برای بهبود مهارت های تدریس و ارایه آن، مهارت های سازمانی و مدیریتی، مهارت های بین فردی و بالاتر از همه مهارت های ارزشیابی برای اساتید فراهم می کند. دانشجویان در کلاس های بزرگ نیز فرصت اشتراک گذاری ایده ها و تجربیات جالب در طول دوره، را دارند دانشجویان یاد می گیرند که مسوولیت ها را به اشتراک بگذارند، به یکدیگر گوش دهند و نظرات خود را بیان کنند در نتیجه مهارت های ارزشمندی که می تواند به آنها در آینده کمک کند را توسعه دهند(8). برای تدریس در یک کلاس بزرگ به مواردی مانند یادگیری فعال و مشارکت دانشجویان، ایجاد ارتباط، ارزیابی، حضور و غیاب و مدیریت کلاس درس توجه شود(6). در کلاس های بزرگ اکثر دانشجویان احساس گمنامی می کنند، احتمالا رفتارهای منحرف کننده ای مانند دیر آمدن، زودتر رفتن، مکالمات جانبی، پیامک و دانشجویانی که فعالیت های دیگری را روی لپ تاپ خود انجام می دهند(3). توصیه می شود از روش های فعال نگه داشتن دانشجویان برای آموزش استفاده شود. به جای منع استفاده از لپ تاپ و موبایل در کلاس از سوال تفکر انتقادی استفاده شود و به آنها اجازه دهید از لپ تاپ و موبایل خود برای پیدا کردن راه حل کمک بگیرند در حین سخنرانی قدم بزنید بدلیل تنوع شخصیت ها و احساس گمنامی ممکن است تضاد ایجاد شود که سعی کنید به راحتی مهار کنید(6). از آنجا که رشته های علوم پزشکی از جمله رشته های دانشگاهی است که متقاضیان زیادی دارد و تعداد زیادی دانشجو هرساله پذیرش می شوند، همواره اساتید آن با این چالش روبرو بوده اند که به دلیل شلوغی کلاس کنترل نظم کلاس و افزایش توجه در دانشجویان بسختی فراهم می شود. با توجه به این که مدیریت کلاس های بزرگ بسیار سخت و مشکل بوده و می تواند در کیفیت تدریس به دلیل ارزشیابی ناکافی در کلاس و عدم بازخورد مناسب و ارتباط ناکافی بین استاد و دانشجو، تاثیر بگذارد پیشنهاد می شود مدرسین علوم پزشکی از روش های نوین تدریس مانند کلاس وارونه یا روش های یادگیری مبتنی بر وب استفاده نماید و از آنجا که تاکنون مطالعه ای در این خصوص در دانشگاه های علوم پزشکی کشور یافت نشد، توصیه می شود مطالعات مختلف کیفی و کمی در این خصوص انجام پذیرد تا بتوان با اتخاذ راهبرد های مناسب از بروز این چالش ها کاست.

مقدمه. دانشگاه ها سعی می کنند با ارایه و گسترش خدمات اینترنتی، امکان کاربری آن را برای استفاده اساتید تسهیل نمایند. نظر به تاثیری که اینترنت بر کیفیت پژوهش های علمی اساتید دانشگاه دارد، انجام مطالعات علمی در روند گسترش آتی ضروری به نظر می رسد. این تحقیق با هدف تعیین وضعیت استفاده از اینترنت توسط اساتید دانشگاه علوم پزشکی سمنان انجام شده است.روش ها. در یک پژوهش توصیفی، وضعیت استفاده از اینترنت توسط اساتید دانشگاه علوم پزشکی سمنان در سال 1382 مورد بررسی قرارگرفت. جامعه پژوهش، کلیه اساتید دانشگاه و روش نمونه گیری سرشماری بود. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه شامل 4 سوال جمعیت شناسی و 14 سؤال در مورد کاربرد اینترنت بود که اعتبار و اعتماد علمی آن تایید شده بود. در مجموع 100 پرسشنامه به آدرس اعضای هیات علمی ارسال گردید و 62 پرسشنامه تکمیل شده دریافت شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری توصیفی مورد پردازش قرار گرفت.نتایج. در کل 9/91 درصد نمونه ها از اینترنت استفاده می نمودند که مکان استفاده 3/68 درصد منزل، 30 درصد در محل کار بود، 8/50 درصد متوسط زمان استفاده از اینترنت را کمتر از یک ساعت ذکر کرده اند، سرعت دسترسی را قابل قبول ندانسته اند، از نظر 3/37 درصد از نمونه ها اینترنت در تمام ساعات شبانه روز در دسترس بوده است، 9/64 درصد از نمونه ها با فیلتر کردن سایت های غیر اخلاقی موافقت داشته و 7/80 درصد استفاده از بانک های اطلاعاتی را ضروری دانسته اند. اساتید از اینتر نت بیشتر برای افزایش کیفیت امور پژوهشی (2/74 درصد)، کسب اطلاعات تخصصی برای تدریس (6/72 درصد)، پست الکترونیکی (7/59 درصد) استفاده می نمایند، 50 درصد نمونه ها نیاز به برگزاری کلاس های آموزش اینترنت را احساس نموده بودند.بحث. محدودیت استفاد گسترده اساتید دانشگاه علوم پزشکی سمنان از اینترنت، می تواند ناشی از کمبود وقت و یا محدودیت توانمندی بکارگیری مفید آن باشد. پیشنهاد می گردد با برگزاری کلاس های آموزشی، اساتید توانمندتر و امکان استفاده بیشتر از خدمات ارایه شده توسط اینترنت و بانک های اطلاعاتی فراهم شود.